فلسفه حج
________________________________________
يكى ديگر از عبادتهاى بزرگ اسلامى «حج» است. حج يك عبادت دسته جمعى است كه هر سال در روزهاى معينى در سرزمينى تاريخى و باشكوه انجام مىگيرد. ين نوع عبادت علاوه بر اين كه پيوند استوارى ميان بنده و خدا به وجود مىآورد، مىتواند از جهات گوناگونى مبدأ اثرات سودمند و ارزندهاى در اجتماع اسلامى باشد؛ زيرا:
اولا: يك چنين عبادت دسته جمعى كه با تجرد كامل و وارستگى مطلق، تنها با پوشيدن دو قطعه پارچه ساده آغاز مىگردد، نشانه مساوات بندگان الهى در پيشگاه اوست و اين يكى از آمال بزرگ انسانى است كه روزى انسانهاى جهان عوامل برتريهاى موهوم را مانند نژاد، رنگ و ثروت را كنار گذارده، همگى خود را در برابر خدا مساوى و برابر بدانند. عمل حج از عبادتهايى است كه به اين هدف تحقق مىبخشد و موجب مىشود كه افراد با ايمان امتيازات اجتماعى را وسيله برترى خود ندانند.
ثانيا: چنين اجتماع عظيمى كه اعضاى آن را نمايندگان واقعى ملتهاى مسلمان جهان تشكيل مىدهد، كنگره بزرگ سالانه مسلمانان دنيا محسوب مىگردد كه در هر سال در اين سرزمين مقدس برگزار مىشود.
آيين اسلام يك مشت قوانين اخلاقى و سنن تربيتى كه هدفى جز اصلاح روح و روان مردم نداشته باشد نيست تا خود را از تاسيس كنگره سالانه و اجتماعات هفتگى و روزانه كه مخصوص احزاب سياسى و اجتماعات متحرك وزنده است دور بگيرد، بلكه يك آيين جهانى و جامعى است كه به همه شؤون زندگى بشر - اعم از اخلاقى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى و نظامى - نظر دارد. از اين نظر آورنده اسلام با وضع قوانين سياسى و دعوت به تشكيل كنگره سالانه در سرزمين مكه، بقا و ابديت و مصونيت آيين خود را تضمين نموده است و طبعا اين كنگره اثراتى بالاتر از اثرات كنگرههاى سالانه احزاب سياسى و زنده جهان در بر خواهد داشت.
منتها، سران سياسى، در اين اعصار به اهميت چنين موضوعاتى توجه پيدا كردهاند در حالى كه اسلام از چهارده قرن پيش طرح آن را ريخته و اثرات مطلوبى از آن گرفته است. متفكران اسلام كه طبعا در اجتماع مزبور شركت خواهند داشت، مىتوانند آخرين تحولات اوضاع جهان اسلام را مورد بررسى قرار دهند و پس از گرد آورى اطلاعات دقيق و تبادل نظر، در بهبود وضع مسلمانان بكوشند و سرزمين اسلام را از عوامل ضد آزادى و استقلال پاك سازند و به پيشرفت همه جانبه مسلمانان جهان كمك كنند. چه اجتماعى سودمندتر از اين كه مىتواند بزرگترين حلقه اتصال ميان مسلمانان جهان باشد و سران اسلام را از اوضاع يكديگر آگاه سازد. اين كنگره مىتواند به وضع اقتصادى و فرهنگى مسلمانان كمكهاى شايانى بنمايد؛ زيرا متفكران و صاحبنظران - پس از اداى فريضه حج - مىتوانند در محيطى آرام و پر از فضا و معنويت به تبادل افكار بپردازند و در زمينه فرهنگ و اقتصاد اسلام طرحهايى بريزند. كنگره سالانه حج همواره الهامبخش بسيارى از جنبشهاى آزادى خواهى و نهضتهاى عظيم براى گسستن زنجيرههاى ظلم و ستم و تعدى بوده است و اين نكته با مراجعه به تاريخ اسلامى و انقلابهاى فرزندان اسلام روشن مىشود؛ زيرا نطفه بسيارى از نهضتهاى اسلامى كه براى برانداختن حكومتهاى جور و ستم صورت مىگرفت در ايام حج بسته مىشد و اين سرزمين الهامبخش چنين آزاديهايى بود.
از آنچه در بالا ذكر شد نتيجه مىگيريم كه عبادات اسلامى همه داراى اسرارى است كه مستقيما به خود عبادت كننده يا جامعهاى كه در آن زندگى مىكنند باز مىگردد. [1]
نظرات شما عزیزان: