ساحران براي اينكه اعتماد به نفس خويش را به مردم نشان دهند، از موسي(ع) مي‌پرسند: آيا تو مي‌افكني

يا ما بيفكنيم. و موسي(ع) كه به پيروزي نهايي خويش ايمان داشت، گفت: نخست شما بيفكنيد.46 عصا و

طناب‌هاي ساحران به صورت مارهايي كوچك و بزرگ و رنگارنگ در ميدان به جنبش در آمدند. آن قدر صحنة

سحر طبيعي بود كه موسي(ع) نيز ترسيد.47 هراس موسي(ع) از اين بود كه امروز حق شكست بخورد و

معجزات او در برابر سحر ساحران، نابود شود.48 خداوند فرمود:

قُلْنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ الْأَعْلَي. وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ

أَتَي؛49

مترس كه تو برتر هستي. آنچه در دست داري بيفكن تا هرچه را كه ساحران ساخته‌اند، ببلعد. آنان حيله جادو

ساخته‌اند و جادوگر هيچ پيروز نمي‌شود.

در جشن عمومي كه تمام مردم  به تماشا آمده‌اند، اگر موسي(ع) پيروز شود ارزشمند است. حضرت عصا را

انداخت و عصا، به اژدهاي بزرگي تبديل شد و تمام سحر ساحران را در كام خويش فرو برد.50

فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ؛51

به ناگاه ديدند كه همة جادوهايشان را مي‌بلعد.

آنچه دشمن مي‌آورد خيال و سراب است. سراب را ياراي مبارزه با حقيقت نيست. فرعونيان، ديدگان مردم را

جادو كرده بودند و نيروي آنان تنها خيال بود و بس.52 از نيروي خيالي دشمن نبايد هراسيد. امير‌مؤمنان(ع)

فرمود:

ايها الناس لاتستوحشوا في طريق الهدي لقله أهله؛53

اي مردم، مبادا در راه هدايت، از شمار اندك رهروان هراسان شويد.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 128

ساحران براي اينكه اعتماد به نفس خويش را به مردم نشان دهند، از موسي(ع) مي‌پرسند: آيا تو مي‌افكني

يا ما بيفكنيم. و موسي(ع) كه به پيروزي نهايي خويش ايمان داشت، گفت: نخست شما بيفكنيد.46 عصا و

طناب‌هاي ساحران به صورت مارهايي كوچك و بزرگ و رنگارنگ در ميدان به جنبش در آمدند. آن قدر صحنة

سحر طبيعي بود كه موسي(ع) نيز ترسيد.47 هراس موسي(ع) از اين بود كه امروز حق شكست بخورد و

معجزات او در برابر سحر ساحران، نابود شود.48 خداوند فرمود:

قُلْنَا لَا تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ الْأَعْلَي. وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ

أَتَي؛49

مترس كه تو برتر هستي. آنچه در دست داري بيفكن تا هرچه را كه ساحران ساخته‌اند، ببلعد. آنان حيله جادو

ساخته‌اند و جادوگر هيچ پيروز نمي‌شود.

در جشن عمومي كه تمام مردم  به تماشا آمده‌اند، اگر موسي(ع) پيروز شود ارزشمند است. حضرت عصا را

انداخت و عصا، به اژدهاي بزرگي تبديل شد و تمام سحر ساحران را در كام خويش فرو برد.50

فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ؛51

به ناگاه ديدند كه همة جادوهايشان را مي‌بلعد.

آنچه دشمن مي‌آورد خيال و سراب است. سراب را ياراي مبارزه با حقيقت نيست. فرعونيان، ديدگان مردم را

جادو كرده بودند و نيروي آنان تنها خيال بود و بس.52 از نيروي خيالي دشمن نبايد هراسيد. امير‌مؤمنان(ع)

فرمود:

ايها الناس لاتستوحشوا في طريق الهدي لقله أهله؛53

اي مردم، مبادا در راه هدايت، از شمار اندك رهروان هراسان شويد.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 129

وقتي نقشة فرعون شكست خورد،

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَي؛54

ساحران به سجده وادار شدند. گفتند: به پروردگار هارون و موسي ايمان آورديم.

تمام ساحران با ديدن معجزه موسي، دريافتند كه كار او از نوعي ديگر است و جز با اتصال به منبع الاهي

انسان را توان چنين كاري نيست.55 بنابراين فرعون كه برابر ديدگان مردم تحت حاكميت خويش، رسوا شده

بود، براي كم كردن تأثير اين رسوايي، دست به عمليات رواني دوباره زد و ساحران را متهم كرد كه همگي از

شاگردان موسي هستيد و همو سحر به شما آموخته است و ايمان شما نيز توطئه از پيش برنامه‌ريزي شده

بوده است:

قَالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمْ الَّذِي عَلَّمَكُمْ السِّحْرَ؛56

فرعون گفت: آيا پيش از آنكه شما را رخصت دهم، به او ايمان آورديد؟ او بزرگ شماست كه به شما جادوگري

آموخته است.

نخستين سازمان بني‌اسرائيل

برخي از مردمان با ديدن پيروزي موسي(ع) به او ايمان آوردند و موسي(ع) آنان را امر به توكل و پايداري كرد.

57 مأموريت نخست، دعوت فرعون بود نه مؤمن كردن او. اما مأموريت دوم بسيار دشوارتر است. چون بايد با

بني‌اسرائيل تشكيل حكومت دهد و مراقب ايمان آنان باشد و با آنان قدس را فتح كند. اما بني‌اسرائيل در

حكومت فرعون، مردماني مستضعف بودند كه هيچ كاري نمي‌دانستند.

موسي(ع) چگونه بايد اين بار را به سر منزل مقصود برساند؟ خداوند تمام حاكميت فرعون را در اختيار موسي

(ع) قرار داده بود تا طي اين فرصت،

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 129

وقتي نقشة فرعون شكست خورد،

فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَي؛54

ساحران به سجده وادار شدند. گفتند: به پروردگار هارون و موسي ايمان آورديم.

تمام ساحران با ديدن معجزه موسي، دريافتند كه كار او از نوعي ديگر است و جز با اتصال به منبع الاهي

انسان را توان چنين كاري نيست.55 بنابراين فرعون كه برابر ديدگان مردم تحت حاكميت خويش، رسوا شده

بود، براي كم كردن تأثير اين رسوايي، دست به عمليات رواني دوباره زد و ساحران را متهم كرد كه همگي از

شاگردان موسي هستيد و همو سحر به شما آموخته است و ايمان شما نيز توطئه از پيش برنامه‌ريزي شده

بوده است:

قَالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمْ الَّذِي عَلَّمَكُمْ السِّحْرَ؛56

فرعون گفت: آيا پيش از آنكه شما را رخصت دهم، به او ايمان آورديد؟ او بزرگ شماست كه به شما جادوگري

آموخته است.

نخستين سازمان بني‌اسرائيل

برخي از مردمان با ديدن پيروزي موسي(ع) به او ايمان آوردند و موسي(ع) آنان را امر به توكل و پايداري كرد.

57 مأموريت نخست، دعوت فرعون بود نه مؤمن كردن او. اما مأموريت دوم بسيار دشوارتر است. چون بايد با

بني‌اسرائيل تشكيل حكومت دهد و مراقب ايمان آنان باشد و با آنان قدس را فتح كند. اما بني‌اسرائيل در

حكومت فرعون، مردماني مستضعف بودند كه هيچ كاري نمي‌دانستند.

موسي(ع) چگونه بايد اين بار را به سر منزل مقصود برساند؟ خداوند تمام حاكميت فرعون را در اختيار موسي

(ع) قرار داده بود تا طي اين فرصت،

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 130

آمادگي اجمالي را در بني‌اسرائيل ايجاد كند. موسي(ع) در اين مدت، پياپي به فرعون نشانه و معجزه نشان

مي‌داد، اما فرعون همواره بر كفر خويش پاي مي‌فشرد. اما در اين مدت اين آيات باعث مي‌شد فعلاً با موسي

(ع) مماشات كند و او و بني‌اسرائيل را در مصر تحمل كند. در همين مدت، موسي(ع) نهايت بهره‌برداري را

كرده و بني‌اسرائيل را آماده ساخت.

وَأَوْحَيْنَا إِلَي مُوسَي وَأَخِيهِ أَنْ تَبَوَّأَا لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَبَشِّرْ الْمُؤْمِنِينَ؛58

به موسي و برادرش وحي كرديم كه براي قوم خود در مصر خانه‌هايي مهيا كنيد. و خانه‌هاي خود را عبادتگاه

سازيد [و يا روبه روي هم بسازيد] و نماز گزاريد و مؤمنان را بشارت ده.

بني‌اسرائيل، نخست بايد سازمان بيابند و در كنار هم زندگي كنند. آنان تاكنون گروه‌هايي پراكنده، شكست

خورده، وابسته، طفيلي و آلوده و ترسان بودند. نه خانه‌اي از خود داشتند و نه اجتماع و تمركزي و نه برنامه

سازنده معنوي و نه شهامت و شجاعت لازم براي يك انقلاب كوبنده. بنابراين موسي و هارون(ع) مأموريت

يافتند براي بازسازي اجتماع بني‌اسرائيل، مخصوصاً از نظر روحي، برنامه‌اي در چند ماده اجرا كنند:

1. خانه‌سازي و جدا كردن مسكن خويش از فرعونيان؛ با اين كار آنان با مالك شدن مسكن در سرزمين مصر،

علاقه بيشتري به دفاع از خود و آن آب و خاك مي‌يافتند؛ افزون بر آن، از خانه‌هاي قبطيان بيرون مي‌آمدند و

اسرار و نقشه‌هاي آنان به دست دشمنان نمي‌افتاد؛

2. خانه‌هايشان را مقابل يكديگر و نزديك به هم بسازند؛ اين كار كمك مؤثري به تمركز و اجتماع بني‌اسرائيل

مي‌كرد و مي‌توانستند مسائل اجتماعي را به طور

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 131

عمومي بررسي كنند و براي انجام مراسم مذهبي گرد هم آيند و براي آزادي خويش نقشه بريزند؛

3. اقامه نماز؛ كه آنان را به بندگي خداوند پيوند زند و قلب و روحشان را از آلودگي پاك سازد و اعتماد به نفس

را در وجود آنان افزون كند و با تكيه بر قدرت پروردگار روح و جان تازه بگيرند؛

4. موسي(ع) مأمور مي‌شود دست در درون زواياي روح بني‌اسرائيل بيفكند و زباله‌هاي ترس و وحشت را كه

يادگار ساليان دراز بردگي و ذلت بوده است، بيرون بكشد و با بشارت مؤمنان به فتح و پيروزي نهايي و لطف و

رحمت پروردگار، اراده آنها را قوي و شهامت و شجاعت را در آنان پرورش دهد.59

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 131

عمومي بررسي كنند و براي انجام مراسم مذهبي گرد هم آيند و براي آزادي خويش نقشه بريزند؛

3. اقامه نماز؛ كه آنان را به بندگي خداوند پيوند زند و قلب و روحشان را از آلودگي پاك سازد و اعتماد به نفس

را در وجود آنان افزون كند و با تكيه بر قدرت پروردگار روح و جان تازه بگيرند؛

4. موسي(ع) مأمور مي‌شود دست در درون زواياي روح بني‌اسرائيل بيفكند و زباله‌هاي ترس و وحشت را كه

يادگار ساليان دراز بردگي و ذلت بوده است، بيرون بكشد و با بشارت مؤمنان به فتح و پيروزي نهايي و لطف و

رحمت پروردگار، اراده آنها را قوي و شهامت و شجاعت را در آنان پرورش دهد.59

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 132

پي‌نوشت‌ها

1. آيت‌الله خامنه‌اي، روزنامه جمهوري اسلامي، شماره 4525.

2. تفسير قمي، ج2، ص140؛ تفسير برهان، ج4، ص217.

3. قصص، آيه 29؛ نورالثقلين، ج4، ص126؛ تفسير برهان، ج4، ص217.

.4 طه، آيات، 10 ـ 14.

5. طه، آيه 12؛ عهد عتيق، خروج، باب 3، شماره 5.

6. احتجاج، ج2، ص528؛ كمال الدين و تمام النعمه، ج2، ص460؛ بحارالأنوار، ج52، ص83.

.7 طه، آيه 24.

.8 طه، آيه 18.

.9 طه، آيه 14.

.10 اينكه ما در نمازهايمان، گمشده‌هاي خويش را مي‌يابيم، نشان از آن دارد كه شيطان در ارزشمندترين

اوقات مؤمن، بيشترين دخالت را مي‌كند. اين عادي نيست كه انسان هنگام نماز اين گونه بر غير خدا تمركز

فكر مي‌يابد.

11. عهد عتيق، خروج، باب 4، شماره 2 ـ 5.

.12 طه، آيات19 ـ 23.

.13 ر.ك: متشابه‌القرآن، ج2، ص129؛ المناقب، ج3، ص249؛ مجمع البيان، ج18، ص81؛ منهج الصادقين، ج7،

ص7؛ ترجمه الميزان في تفسير القرآن، ج15، ص489؛ بحارالأنوار، ج13، ص42.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 132

پي‌نوشت‌ها

1. آيت‌الله خامنه‌اي، روزنامه جمهوري اسلامي، شماره 4525.

2. تفسير قمي، ج2، ص140؛ تفسير برهان، ج4، ص217.

3. قصص، آيه 29؛ نورالثقلين، ج4، ص126؛ تفسير برهان، ج4، ص217.

.4 طه، آيات، 10 ـ 14.

5. طه، آيه 12؛ عهد عتيق، خروج، باب 3، شماره 5.

6. احتجاج، ج2، ص528؛ كمال الدين و تمام النعمه، ج2، ص460؛ بحارالأنوار، ج52، ص83.

.7 طه، آيه 24.

.8 طه، آيه 18.

.9 طه، آيه 14.

.10 اينكه ما در نمازهايمان، گمشده‌هاي خويش را مي‌يابيم، نشان از آن دارد كه شيطان در ارزشمندترين

اوقات مؤمن، بيشترين دخالت را مي‌كند. اين عادي نيست كه انسان هنگام نماز اين گونه بر غير خدا تمركز

فكر مي‌يابد.

11. عهد عتيق، خروج، باب 4، شماره 2 ـ 5.

.12 طه، آيات19 ـ 23.

.13 ر.ك: متشابه‌القرآن، ج2، ص129؛ المناقب، ج3، ص249؛ مجمع البيان، ج18، ص81؛ منهج الصادقين، ج7،

ص7؛ ترجمه الميزان في تفسير القرآن، ج15، ص489؛ بحارالأنوار، ج13، ص42.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 133

14. قصص الانبياء راوندي، ص151.

15. ترجمه الميزان في تفسير القرآن، ج15، ص490.

16. مجمع البيان، ج16، ص20.

17. درباره چگونگي نور يد بيضاء ر.ك: نورالثقلين، ج3، ص375؛ جوامع الجامع، ج2، ص418؛ منهج الصادقين، ج9،

ص479؛ ترجمه تفسير الميزان، ج14، ص200؛ تفسير صافي، ج3، ص304؛ البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص

35؛ بحارالانوار، ج13، ص23 و ص 144.

.18 شعراء، آيات 10 ـ 17.

19. ر.ك: تفسير نمونه، ج15، ص199.

.20 شعرا، آيات 18 و 19.

21. ر.ك: تفسير قمي، ج2، ص118؛ قصص الانبياء جزايري، ص236 و 245؛ بحارالأنوار، ج13، ص133.

22. قصص الانبياء جزايري، ص250؛ بحارالأنوار، ج13، ص76 و 144.

.23 شعرا، آيات 20، 21 و 22.

24. ر.ك: تفسير قمي، ج2، ص118؛ تفسير تبيان، ج8، ص12؛ البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص181؛

بحارالأنوار، ج13، ص120.

.25 شعرا، آيات 23 و 24.

26. ر.ك: صافات، آيه 36؛ دخان، آيه 14؛ ذاريات، آيه 39؛ ذاريات، آيه 52؛ قمر، آيه 9.

.27 شعرا، آيه 27.

.28 شعراء، آيه 31 و 32؛ البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص181؛ نورالثقلين، ج4، ص49؛ تفسير قمي، ج2،

ص118.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 133

14. قصص الانبياء راوندي، ص151.

15. ترجمه الميزان في تفسير القرآن، ج15، ص490.

16. مجمع البيان، ج16، ص20.

17. درباره چگونگي نور يد بيضاء ر.ك: نورالثقلين، ج3، ص375؛ جوامع الجامع، ج2، ص418؛ منهج الصادقين، ج9،

ص479؛ ترجمه تفسير الميزان، ج14، ص200؛ تفسير صافي، ج3، ص304؛ البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص

35؛ بحارالانوار، ج13، ص23 و ص 144.

.18 شعراء، آيات 10 ـ 17.

19. ر.ك: تفسير نمونه، ج15، ص199.

.20 شعرا، آيات 18 و 19.

21. ر.ك: تفسير قمي، ج2، ص118؛ قصص الانبياء جزايري، ص236 و 245؛ بحارالأنوار، ج13، ص133.

22. قصص الانبياء جزايري، ص250؛ بحارالأنوار، ج13، ص76 و 144.

.23 شعرا، آيات 20، 21 و 22.

24. ر.ك: تفسير قمي، ج2، ص118؛ تفسير تبيان، ج8، ص12؛ البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص181؛

بحارالأنوار، ج13، ص120.

.25 شعرا، آيات 23 و 24.

26. ر.ك: صافات، آيه 36؛ دخان، آيه 14؛ ذاريات، آيه 39؛ ذاريات، آيه 52؛ قمر، آيه 9.

.27 شعرا، آيه 27.

.28 شعراء، آيه 31 و 32؛ البرهان في تفسير القرآن، ج4، ص181؛ نورالثقلين، ج4، ص49؛ تفسير قمي، ج2،

ص118.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 134

.29 طه، آيه 20.

.30 اعراف، آيه 107 و شعراء، آيه 32.

.31 قصص، آيه 31 و نمل، آيه 10.

.32 متشابه‌القرآن، ج2، ص129؛ المناقب، ج3، ص249؛ مجمع البيان، ج18، ص81؛ منهج الصادقين، ج7، ص7؛

ترجمه الميزان في تفسير القرآن، ج15، ص489؛ بحارالأنوار، ج13، ص42.

33. شعرا، آيه 33؛ تفسير قمي، ج2، ص118؛ قصص الانبياء جزايري، ص236؛ بحارالأنوار، ج13، ص144.

.34 شعراء، آيه 34 و 35.

35. طه، آيه 58: فَلَنَأْتِيَنَّكَ بِسِحْرٍ مِثْلِهِ فَاجْعَلْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ مَوْعِدًا لَا نُخْلِفُهُ نَحْنُ وَلَا أَنْتَ مَكَانًا سُوًي.

36. طه، آيه 58.

37. تفسير نمونه، ج13، ص230.

.38 طه، آيه 59.

39. طه، آيه 60 و نيز ر.ك: اعراف، آيه 109.

40. تفسير نمونه، ج13، ص231؛ الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص187؛ بحارالأنوار، ج13، ص78: ج8، ص

223؛ منهج الصادقين، ج6، ص3.

41. شعرا، آيه 37؛ منهج الصادقين، ج6، ص3؛ ج4، ص81؛ بحارالأنوار، ج13، ص78 و ص146.

42. طه، آيه 61. ر.ك: الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص178؛ بحارالأنوار، ج13، ص148 و 94.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 134

.29 طه، آيه 20.

.30 اعراف، آيه 107 و شعراء، آيه 32.

.31 قصص، آيه 31 و نمل، آيه 10.

.32 متشابه‌القرآن، ج2، ص129؛ المناقب، ج3، ص249؛ مجمع البيان، ج18، ص81؛ منهج الصادقين، ج7، ص7؛

ترجمه الميزان في تفسير القرآن، ج15، ص489؛ بحارالأنوار، ج13، ص42.

33. شعرا، آيه 33؛ تفسير قمي، ج2، ص118؛ قصص الانبياء جزايري، ص236؛ بحارالأنوار، ج13، ص144.

.34 شعراء، آيه 34 و 35.

35. طه، آيه 58: فَلَنَأْتِيَنَّكَ بِسِحْرٍ مِثْلِهِ فَاجْعَلْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ مَوْعِدًا لَا نُخْلِفُهُ نَحْنُ وَلَا أَنْتَ مَكَانًا سُوًي.

36. طه، آيه 58.

37. تفسير نمونه، ج13، ص230.

.38 طه، آيه 59.

39. طه، آيه 60 و نيز ر.ك: اعراف، آيه 109.

40. تفسير نمونه، ج13، ص231؛ الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص187؛ بحارالأنوار، ج13، ص78: ج8، ص

223؛ منهج الصادقين، ج6، ص3.

41. شعرا، آيه 37؛ منهج الصادقين، ج6، ص3؛ ج4، ص81؛ بحارالأنوار، ج13، ص78 و ص146.

42. طه، آيه 61. ر.ك: الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص178؛ بحارالأنوار، ج13، ص148 و 94.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 135

43. طه، آيه 62. ر.ك: بحارالأنوار، ج13، ص148 و 94؛ الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص183؛ التبيان، ج7، ص

183؛ مجمع البيان، ج4، ص114.

44. طه، آيه 63 و 64. ر.ك: بحارالأنوار، ج13، ص95.

.45 طه، آيه 65 و 66 و نيز ر.ك: اعراف، آيه 115 و 116؛ يونس، آيه 80؛ شعرا، آيه 40.

46. الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص190؛ تفسير صافي، ج2، ص22.

.47 طه، آيه 67.

48. مجمع البيان، ج4، ص20؛ قصص الانبياء جزايري، ص252. در علت ترس، تفاسير اقوال گوناگوني را بر

شمرده‌اند. ر.ك: نورالثقلين، ج3، ص384؛ مجمع البيان، ج4، ص20؛ الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص191؛

ابن ابي الحديد، شرح نهج البلاغه، ج1، ص210.

.49 طه، آيه 68 و 69.

50. قصص الأنبياء جزايري، ص252.

.51 اعراف، آيه 117؛ شعرا، آيه 45.

52. اعراف، آيه 116.

.53 نهج البلاغه، خطبة 192.

.54 اعراف، آيه 120؛ و نيز ر.ك: شعرا، آيه 46؛ طه، آيه 70.

55. قصص‌الأنبياء جزايري، ص252.

56. طه، آيه 71؛ و نيز ر.ك: شعرا، ايه 49؛ اعراف، آيه 123.

57. يونس، آيه 83 و 84.

.58 يونس، آيه 87 .

59. ر.ك: الميزان في تفسير القرآن، ج10، ص168؛ تفسير نمونه، ج8، ص371.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 135

43. طه، آيه 62. ر.ك: بحارالأنوار، ج13، ص148 و 94؛ الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص183؛ التبيان، ج7، ص

183؛ مجمع البيان، ج4، ص114.

44. طه، آيه 63 و 64. ر.ك: بحارالأنوار، ج13، ص95.

.45 طه، آيه 65 و 66 و نيز ر.ك: اعراف، آيه 115 و 116؛ يونس، آيه 80؛ شعرا، آيه 40.

46. الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص190؛ تفسير صافي، ج2، ص22.

.47 طه، آيه 67.

48. مجمع البيان، ج4، ص20؛ قصص الانبياء جزايري، ص252. در علت ترس، تفاسير اقوال گوناگوني را بر

شمرده‌اند. ر.ك: نورالثقلين، ج3، ص384؛ مجمع البيان، ج4، ص20؛ الميزان في تفسير القرآن، ج14، ص191؛

ابن ابي الحديد، شرح نهج البلاغه، ج1، ص210.

.49 طه، آيه 68 و 69.

50. قصص الأنبياء جزايري، ص252.

.51 اعراف، آيه 117؛ شعرا، آيه 45.

52. اعراف، آيه 116.

.53 نهج البلاغه، خطبة 192.

.54 اعراف، آيه 120؛ و نيز ر.ك: شعرا، آيه 46؛ طه، آيه 70.

55. قصص‌الأنبياء جزايري، ص252.

56. طه، آيه 71؛ و نيز ر.ك: شعرا، ايه 49؛ اعراف، آيه 123.

57. يونس، آيه 83 و 84.

.58 يونس، آيه 87 .

59. ر.ك: الميزان في تفسير القرآن، ج10، ص168؛ تفسير نمونه، ج8، ص371.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 136

8

به سوي سرزمين موعود

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 136

8

به سوي سرزمين موعود

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 137

خداوند به ما، امت برگزيده‌اش، آوارگي را به مثابه يك نعمت الاهي عطا كرده است و اين مسئله كه همه آن

را ضعف ما پنداشته‌اند، در واقع قوت ما بوده است. آوارگي اكنون ما را در آستانه سلطه جهاني قرار داده

است.1

پيچيده‌ترين اردوكشي تاريخ

در اين سال‌ها بين پيروان موسي(ع) و پيروان فرعون همواره درگيري و كشمكش بود. بلاهاي نه‌گانه در همين

سال‌ها بر سر فرعونيان فرود ‌آمد.2 يكي از اين بلاها اين بود كه آب رود نيل براي فرعونيان به خون تبديل

مي‌شد كه نه براي كشاورزي سودي داشت و نه براي آشاميدن؛ ولي براي بني‌اسرائيل و ايمان آورندگان،

همين آب، سالم و گوارا بود.3

هر بار كه بلا مي‌آمد، فرعونيان دست به دامن موسي(ع) مي‌شدند تا براي رفع بلا دعا كند و قول مي‌دادند

كه در صورت رفع بلا، ايمان مي‌آورند؛4 اما آنان هرگز، غرور و خيره‌سري را رها نكردند و حتي بر لجاجت و عناد

خويش افزودند و اين نشانه‌ها را سحر خواندند:

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 137

خداوند به ما، امت برگزيده‌اش، آوارگي را به مثابه يك نعمت الاهي عطا كرده است و اين مسئله كه همه آن

را ضعف ما پنداشته‌اند، در واقع قوت ما بوده است. آوارگي اكنون ما را در آستانه سلطه جهاني قرار داده

است.1

پيچيده‌ترين اردوكشي تاريخ

در اين سال‌ها بين پيروان موسي(ع) و پيروان فرعون همواره درگيري و كشمكش بود. بلاهاي نه‌گانه در همين

سال‌ها بر سر فرعونيان فرود ‌آمد.2 يكي از اين بلاها اين بود كه آب رود نيل براي فرعونيان به خون تبديل

مي‌شد كه نه براي كشاورزي سودي داشت و نه براي آشاميدن؛ ولي براي بني‌اسرائيل و ايمان آورندگان،

همين آب، سالم و گوارا بود.3

هر بار كه بلا مي‌آمد، فرعونيان دست به دامن موسي(ع) مي‌شدند تا براي رفع بلا دعا كند و قول مي‌دادند

كه در صورت رفع بلا، ايمان مي‌آورند؛4 اما آنان هرگز، غرور و خيره‌سري را رها نكردند و حتي بر لجاجت و عناد

خويش افزودند و اين نشانه‌ها را سحر خواندند:

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 139

وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ؛5

و گفتند: هر گونه نشانه‌اي براي ما بياوري كه ما را بدان مسحور كني، به تو ايمان نخواهيم آورد.

چهل سال از نبوت موسي6 و آزادي بني‌اسرائيل گذشت تا اينكه فرعون تصميم به قتل بني‌اسرائيل گرفت.7

موسي(ع) از تمام ابزارهاي هدايت، براي نفوذ در دل‌هاي تاريك فرعونيان بهره برده بود، اما هيچ يك سودي

نبخشيد. و اكنون چاره‌اي جز نفرين آنان نبود؛ چرا كه قوم فاسدي كه هيچ اميدي به هدايتشان نباشد، از نظر

نظام آفرينش، حق حيات ندارند و بايد عذاب الاهي بر آنان فرو بارد و زمين را از لوث وجودشان پاك كند. بنابراين

موسي(ع) دست به دعا بلند كرد و از جرم آنان به خداوند شكايت كرد:

فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ:8

پس پروردگارش را خواند كه: اينان مردمي مجرم‌اند.

خداوند به موسي(ع) فرمود كه بني‌اسرائيل را شب هنگام از مصر خارج ساز. فرعونيان در پي شما مي‌آيند و

گرفتار عذاب خداوند مي‌شوند:9

فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ وَاتْرُكْ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُغْرَقُونَ ؛10

بندگان مرا شب هنگام روانه كن تا از پي شما بيايند. دريا را آرام پشت سرگذار كه آن سپاه غرق شدگان‌اند.

چهل سال است كه خدا تمام آن دستگاه را در خدمت موسي(ع) و بني‌اسرائيل درآورده تا حضرت در اين

مدت بتواند آنها را به آمادگي اين روز برساند. فرار بني‌اسرائيل، پيچيده‌ترين فراري است كه در طول تاريخ ثبت

شده است. اردوكشي به اين دقت سابقه ندارد. حتي امروزه نيز با همة پيشرفت علم

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 139

وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ؛5

و گفتند: هر گونه نشانه‌اي براي ما بياوري كه ما را بدان مسحور كني، به تو ايمان نخواهيم آورد.

چهل سال از نبوت موسي6 و آزادي بني‌اسرائيل گذشت تا اينكه فرعون تصميم به قتل بني‌اسرائيل گرفت.7

موسي(ع) از تمام ابزارهاي هدايت، براي نفوذ در دل‌هاي تاريك فرعونيان بهره برده بود، اما هيچ يك سودي

نبخشيد. و اكنون چاره‌اي جز نفرين آنان نبود؛ چرا كه قوم فاسدي كه هيچ اميدي به هدايتشان نباشد، از نظر

نظام آفرينش، حق حيات ندارند و بايد عذاب الاهي بر آنان فرو بارد و زمين را از لوث وجودشان پاك كند. بنابراين

موسي(ع) دست به دعا بلند كرد و از جرم آنان به خداوند شكايت كرد:

فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ:8

پس پروردگارش را خواند كه: اينان مردمي مجرم‌اند.

خداوند به موسي(ع) فرمود كه بني‌اسرائيل را شب هنگام از مصر خارج ساز. فرعونيان در پي شما مي‌آيند و

گرفتار عذاب خداوند مي‌شوند:9

فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ وَاتْرُكْ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُغْرَقُونَ ؛10

بندگان مرا شب هنگام روانه كن تا از پي شما بيايند. دريا را آرام پشت سرگذار كه آن سپاه غرق شدگان‌اند.

چهل سال است كه خدا تمام آن دستگاه را در خدمت موسي(ع) و بني‌اسرائيل درآورده تا حضرت در اين

مدت بتواند آنها را به آمادگي اين روز برساند. فرار بني‌اسرائيل، پيچيده‌ترين فراري است كه در طول تاريخ ثبت

شده است. اردوكشي به اين دقت سابقه ندارد. حتي امروزه نيز با همة پيشرفت علم

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 140

نمي‌توان چنين كاري كرد. مطابق آمار تورات، بني‌اسرائيل، هنگام خروج بيش از ششصد هزار نفر بوده‌اند.11

حضرت موسي(ع) يك شب فرصت داشت. ششصد هزار نفر را مخفيانه از يك منطقه بيرون بردن آن هم بدون

اينكه كسي جا بماند، بسيار پيچيده است. اين نتيجة آن سي سال تلاش و فرصت است.

صبح هنگام، مصريان دريافتند كه بني‌اسرائيل همه گريخته‌اند و اموال خود و برخي از مصريان را نيز با خود

برده‌اند. به فرمان فرعون، سپاهيان در پي بني‌اسرائيل روان شدند.12

عبور از دريا

بني‌اسرائيل در مسير فرار خويش، به دريا رسيدند. در اين هنگام فرعونيان از پشت سر رسيدند. اكنون

بني‌اسرائيل نه راه پيش دارند و نه راه پس.

فَلَمَّا تَرَاءَي الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَي إِنَّا لَمُدْرَكُونَ؛13

چون آن دو گروه يكديگر را ديدند، ياران موسي گفتند: گرفتار آمديم.

آنان نه جنگ مي‌دانستند و نه ابزار جنگي با خود داشتند. سپاه تا دندان مسلح فرعون، همچنان پيش

مي‌تازيد. شيون و غوغاي بني‌اسرائيل به آسمان رفت.

قَالَ كَلَّا إِنَّ مَعِي رَبِّي سَيَهْدِينِي. فَأَوْحَيْنَا إِلَي مُوسَي أَنْ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْبَحْرَ فَانفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ

الْعَظِيمِ؛14

گفت: هرگز، پروردگار من با من است و مرا راه خواهد نمود. پس به موسي وحي كرديم كه: عصايت را بر دريا

بزن. دريا بشكافت و هر پاره چون كوهي عظيم گشت.

دوازده راه، به عدد اسباط بني‌اسرائيل، در پيش روي آنان گشوده شد و آنان از آب عبور كردند. آخرين نفر از

بني‌اسرائيل كه از دريا خارج شد، نخستين تن از فرعونيان داخل شد.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 140

نمي‌توان چنين كاري كرد. مطابق آمار تورات، بني‌اسرائيل، هنگام خروج بيش از ششصد هزار نفر بوده‌اند.11

حضرت موسي(ع) يك شب فرصت داشت. ششصد هزار نفر را مخفيانه از يك منطقه بيرون بردن آن هم بدون

اينكه كسي جا بماند، بسيار پيچيده است. اين نتيجة آن سي سال تلاش و فرصت است.

صبح هنگام، مصريان دريافتند كه بني‌اسرائيل همه گريخته‌اند و اموال خود و برخي از مصريان را نيز با خود

برده‌اند. به فرمان فرعون، سپاهيان در پي بني‌اسرائيل روان شدند.12

عبور از دريا

بني‌اسرائيل در مسير فرار خويش، به دريا رسيدند. در اين هنگام فرعونيان از پشت سر رسيدند. اكنون

بني‌اسرائيل نه راه پيش دارند و نه راه پس.

فَلَمَّا تَرَاءَي الْجَمْعَانِ قَالَ أَصْحَابُ مُوسَي إِنَّا لَمُدْرَكُونَ؛13

چون آن دو گروه يكديگر را ديدند، ياران موسي گفتند: گرفتار آمديم.

آنان نه جنگ مي‌دانستند و نه ابزار جنگي با خود داشتند. سپاه تا دندان مسلح فرعون، همچنان پيش

مي‌تازيد. شيون و غوغاي بني‌اسرائيل به آسمان رفت.

قَالَ كَلَّا إِنَّ مَعِي رَبِّي سَيَهْدِينِي. فَأَوْحَيْنَا إِلَي مُوسَي أَنْ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْبَحْرَ فَانفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ

الْعَظِيمِ؛14

گفت: هرگز، پروردگار من با من است و مرا راه خواهد نمود. پس به موسي وحي كرديم كه: عصايت را بر دريا

بزن. دريا بشكافت و هر پاره چون كوهي عظيم گشت.

دوازده راه، به عدد اسباط بني‌اسرائيل، در پيش روي آنان گشوده شد و آنان از آب عبور كردند. آخرين نفر از

بني‌اسرائيل كه از دريا خارج شد، نخستين تن از فرعونيان داخل شد.

نام كتاب : تبار انحراف؛ پژوهشي در دشمن‌شناسي تاريخي ‏،   مولف : جمعي از نويسندگان مؤسسه لوح و قلم

انتشارات : مؤسسه اطلاع رساني و مطالعات فرهنگي لوح و قلم،   سال نشر : 1383ش،   نوبت چاپ : 1،   محل نشر : قم

جلد : 1،   صفحه : 141

خطاي ديگر فرعون اين بود كه او نيز وارد آب شد. پيدايش چنين جاده‌اي در ميان دريا، كافي بود كه هر كودك

ابجد خواني را متوجه تحقق يك اعجاز بزرگ الاهي سازد، ولي كبر و غرور به خيره س

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: